Boerderijcomposteren
Boerderijcomposteren omvat de productie van compost met bedrijfseigen reststromen waarbij het eindproduct gebruikt wordt op het bedrijf. Dit biedt de mogelijkheid om reststromen te verwerken en tegelijk een bodemverbeterend middel en meststof te produceren. Als extra reden om op bedrijfsniveau te composteren kunnen onzuiverheden en onkruidzaden van bedrijfsvreemde compost aangehaald worden. Bij boerderijcomposteren weet je namelijk wat je erin steekt!

Kwaliteitsvoller eindproduct
Belangrijke te controleren parameters bij composteren zijn vocht, temperatuur en zuurstof. Bij industriële compostinstallaties loopt de temperatuur dikwijls te hoog op waardoor aanwezige nuttige micro-organismen ook worden gedood. Door het kleinschaliger karakter van boerderijcomposteren kan het composteerproces beter worden opgevolgd en kan men tot een kwaliteitsvoller eindproduct komen. Na 6 tot 8 weken heeft men een rijpe compost. Wanneer de compost niet voldoende rijp is bestaat de kans dat na toediening nog nutriënten aan de bodem worden onttrokken. Dit kan nefast zijn met name als er kort daarna een gewas volgt.

Praktisch
Reststromen worden bij voorkeur verkleind. De composthoop wordt samengesteld uit verschillende lagen met de lichtste materialen onderaan (zoals een lasagne). Hierbij wordt meestal de regel 60% bruine (koolstofrijk, o.a. houtige resten, teeltsubstraat en beheerresten natuurgebieden) en 40% groene materialen gehanteerd. Boerderijcompost wordt meestal opgezet op rillen met een breedte/hoogte-verhouding van 2/1. Optimaal is een breedte van 3m aan de basis en een hoogte van 1,5m. De rillen worden best op een verharde ondergrond geplaatst om nutriëntenverliezen naar de bodem te beperken en menging met de ondergrond tijdens het keren te vermijden.

Kostprijs
De rillen worden afgedekt met een ‘ademende’ geotextiel (2,18 euro/m²) om bij een regenbui verliezen naar onder toe te beperken. Het opvolgen van het composteerproces gebeurt met een temperatuursensor (150 euro) en CO2 sensor (450 euro). Voor het keren kan men gebruik maken van een frontlader gecombineerd met een mestkar of een compostkeerder (10.000 - 20.000 euro). Soms dient ook water toegediend te worden en dat gebeurt idealiter tijdens het keren van de compost. Uit de doctoraatstudie van Jarinda blijkt dat het huren van materieel 8 euro per ton compost goedkoper is dan aankopen.

Is het haalbaar?
Per situatie dient men te kijken wat haalbaar is. Wat zijn de beschikbare restromen en tijdstip van vrijkomen op het bedrijf zelf? Zijn er lokale opportuniteiten voorhanden qua reststromen en materiaal? Wat zijn de vereisten naar kwaliteit en samenstelling van de compost? Het spreekt voor zicht dat de samenstelling van de compost afhangt van het type reststromen. Hoe optimaler het startmengsel, hoe beter het verloop van het composteerproces en hoe beter de compostkwaliteit.