Wat doet 21 jaar niet-kerend werken met de bodem?
Centraal tijdens het bezoek stond het proefveld ‘Lange Weide’, waar al 21 jaar een strook geploegd naast een strook niet-kerend ligt. De Bodemkundige Dienst van België vzw volgt de bodemkundige (erosie, koolstofgehalte, bodemdichtheid, nitraatresidu…) en landbouwkundige parameters op van dit perceel en van meerdere andere lange termijnpercelen in Vlaams-Brabant, dit met de financiële steun van de provincie.
Dat niet-kerende bodembewerking de bodem beter bestand maakt tegen erosie, is een feit. Het effect van niet-kerende bodembewerking is onder meer te danken aan een hoger koolstofgehalte in de toplaag van de bodem, samen met de aanwezigheid van gewasresten.
Foto: Delen van het perceel met verschillende bewerking: links diep niet-kerend, rechts geploegd.
Foto: De niet-kerende bodembewerking wordt uitgevoerd met een Micheltand decompactor.
Figuur 3: Verschil in erosie bij het geploegd (links) en niet-kerend bewerkte (rechts) deel van perceel Lange Weide na een intense regenbui in 2018.
Op onderstaande grafiek zie je hoe onder niet-kerende bodembewerking op langere termijn het organisch koolstofgehalte in de toplaag (0-10 cm) van de bodem toeneemt. Van alle opgevolgde percelen is dit op Lange Weide het meest uitgesproken. We denken aan twee oorzaken:
- Lange Weide is kenmerkend door zijn sterke opbouw van organische koolstof. Dit als gevolg van de monocultuur korrelmaïs en het gebruik van compost.
- Hier is een teeltrotatie zonder knolgewassen. Zo wordt de bodem niet verstoord, in tegenstelling tot bijvoorbeeld ruggen bij aardappelen, rooien van aardappelen of bieten…
Tijdens het ploegen worden de resten homogeen over de bouwlaag verdeeld en wordt er meer organische stof afgebroken als gevolg van de bodembewerking. Anders dan bij Lange Weide neemt op de meeste percelen het totaal koolstofgehalte in de bouwlaag niet toe onder niet-kerende bodembewerking: vaak gaat het enkel om een herverdeling met een toename in de toplaag.
Grafiek: Verschil in organische koolstofgehalte bij het geploegd en niet-kerend bewerkte deel van perceel Lange Weide in 2018.
Ook andere technieken kwamen aan bod…
Bayer Forward Farming stelde de technieken voor die zij op Hof Ten Bosch in onderzoek hebben voor een verdere verduurzaming van de landbouw:
- Digitale toepassing van variabele N-gift in wintergerst
- Erosiebestrijding met onderzaai van witte klaver en rood zwenkgras in maïs
- Drempeltechniek in maïs
- Drempeltechniek in aardappelen
- Proef met directe inzaai en opzettelijke compactie in wintertarwe
Daarnaast was er ook aandacht voor het vermijden van verdichting via aangepaste bandenspanning en/of een goede bandenkeuze en voor de veldproef die KBIVB in dat verband uitvoerde in het kader van Leve(n)de Bodem. Hierover schreven we al eerder al een
uitgebreid artikel.
Meer weten?