In een ondernemersgroep werken landbouwers en loonwerkers samen rond een bodemgerelateerd thema. Per thema worden verschillende bijeenkomsten georganiseerd om kennis en ervaringen uit te wisselen. Tussen onderzoekers en ondernemers, maar ook tussen ondernemers onderling.
Op 30 november kwamen de drie ondernemersgroepen van Noord-Brabant samen op een gezamenlijke bijeenkomst. Deze werd ingeleid door Wico Dieleman (ZLTO), die een korte toelichting gaf over het Leve(n)de Bodem-project. Daarna gaven de HAS studenten Marc van der Bol, Cyrill Lemans en Tijn Coolen uitleg over de BodemIDee. Die ‘identiteitskaart’ verenigt de verschillende bodemparameters van jouw perceel in een handig, overzichtelijk en praktijkvriendelijk rapport.
Stefan Muijtjens (Landbouwadviseur.be) bracht een aantal praktische tips na de pauze.
BodemIDee in de praktijk
In Noord-Brabant zijn studenten van HAS Den Bosch actief aan de slag met de BodemIDee. De studenten gaan het veld op met een aantal gereedschappen om visuele parameters te beoordelen. Het gaat om de bodemstructuur, plasvorming, regenwormen, bodemverdichting en kleur, bewortelingsdiepte en doorwortelbaarheid, type regenwormen en activiteit van het bodemleven (theezakjesindex).
Ze nemen het volgende gereedschap mee op veldbezoek:
- een spade of bats om een profielkuil te maken
- een grondboor voor de profielboring
- een halve PVC-pijp om het profiel in te leggen
- een duim- of meetstok om in de profielkuil te kijken op welke diepte de verdichte laag zit
- een penetrometer voor het meten van eventuele verdichting
- een bodemthermometer om de bodemtemperatuur te meten
- een guts, duimschraper en emmer om een mengmonster te maken en nadien de HWC-waarde te bepalen.
Foto: benodigd materiaal bij een veldbezoek om de fysische parameters van de bodem te scoren.
De aanwezige telers zagen in een
filmpje hoe de studenten te werk gaan bij de beoordeling van de visuele parameters. Er worden nog andere parameters beoordeeld om goed beeld te krijgen van de bodemkwaliteit. Om de pH-waarde, aanwezigheid van organische stof, nutriëntenstatus, mineralisatiecapaciteit (C/N), CEC en de verhouding van mineralen te kennen, wordt de bodemanalyse bij de hand genomen. Deze heeft de landbouwer zelf ter beschikking.
Interpretatie van de gemeten parameters
Na de voorstelling van de BodemIDee gaven de telers hun mening over de tool en de interpretatie van de waardes. Parameters zoals plasvorming of infiltratiesnelheid zijn een momentopname en geen vast gegeven. De telers stelden voor om ook de vochttoestand te meten. Dit is ook een momentopname, maar zegt iets meer over de toestand van het perceel. Daarnaast kregen we de suggestie om bij het taartdiagram, de visuele voorstelling van de BodemIDee, ervoor te zorgen dat de aandachtspunten duidelijk zichtbaar worden. De BodemIDee heeft de bedoeling om, los van de gewassen, te komen tot een bodemadvies voor lange termijn. Dit is een andere invalshoek dan optimalisatie in functie van een specifieke teelt. De grens tussen beide is natuurlijk niet zwart-wit en daarom ook een aandachtspunt voor de kennispendelaar die een teler bijstaat met bodemadvies.
In 2019 komen de drie regionale ondernemersgroepen nog elk afzonderlijk bijeen. Tegen het einde van het voorjaar of begin van de zomer komt er nog een centrale bijeenkomst, letterlijk in het veld, om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de praktijk van de deelnemers.