BodemIDee
Om op een eenvoudig toepasbare en praktijkgerichte manier inzicht te krijgen in de toestand van de bodem van een perceel wordt een bodemIDee opgesteld, een geheel van indicatoren met aandacht voor zowel de chemische, fysische als biologische bodemkwaliteit. Hierbij is er in eerste instantie een basispakket van indicatoren, inzetbaar bij land- en tuinbouwers voor wie het relatief nieuw is om met deze indicatoren om te gaan. Deze basisindicatoren zijn weergegeven in tabel 1. Daarnaast is ook een uitbreiding van deze indicatorenset mogelijk, voor wie een stapje verder wil gaan.
Invulling van de indicatoren
De input voor de bodemIDee wordt verzameld door de kennispendelaar in samenwerking met de landbouwer. Samen bekijken zij de bodemanalyses, maar gaan ook het veld op om de bodem letterlijk te beoordelen. Binnen de meer uitgebreide indicatorenset wordt er ook geëxperimenteerd met nieuwe methodes. Zo is er de theezakjesmethode, ontwikkeld door de Universiteit van Utrecht, die een maat geeft voor de biologische bodemkwaliteit op basis van de afbraak van ingegraven theezakjes. Nadat de thee 90 dagen in de grond ‘getrokken’ heeft, worden de zakjes weer opgegraven, gedroogd en gewogen. Door gebruik te maken van makkelijk afbreekbare groene thee en moeilijk afbreekbare rooibosthee kan een afbraakcurve van organische stof bepaald worden. Wereldwijde resultaten van deze methode worden geplaatst op de website www.decolab.org.
Van meten naar een gepaste aanpak
Maar wat nu als de bodem van een perceel slecht scoort? Het is net de bedoeling van Interreg Leve(n)de Bodem om de land- en tuinbouwer hier ook in bij te staan. De kennispendelaars werken samen met de land- en tuinbouwer een aanpak uit om de bodem te verbeteren, uiteraard in overeenstemming met behoud van goede gewasopbrengsten. Deze aanpak kan relatief eenvoudig zijn - zoals bekalken in het geval van een te lage pH - maar ook relatief complex, zoals een combinatie van teeltrotatie, aanbreng van bodemverbeteraars en groenbedekkers op basis van een digitale tool als Demeter, om het organische koolstofgehalte in een perceel te verhogen. Alle beschikbare kennis die binnen de grensregio aanwezig is, wordt verzameld en ingezet!
Bodembewustzijn
De set van indicatoren is vastgesteld. Er wordt nu gewerkt aan een handige IT-tool waar de kennispendelaars vanaf het najaar mee aan de slag kunnen gaan. Zodat in één oogopslag duidelijk wordt wat goed zit en waar er werk aan de winkel is (zie figuur 1). Natuurlijk kent de bodemIDee zijn beperkingen. Een cijfer is niet alleszeggend en een perceel is immers niet homogeen. Het is dan ook de bedoeling van de kennispendelaars om de tool verder te verbeteren in de loop van het project. Maar, de belangrijkste realisatie die de toepassing van de bodemIDee in eerste instantie beoogt, is dat land- en tuinbouwers op een meer aandachtige manier naar hun bodem gaan kijken.