Kennispendelaars ‘identificeren’ bodemkwaliteit
Het project brengt de bestaande kennis over de bodemkwaliteit en over technieken om die kwaliteit te verbeteren tot bij de landbouwer en tot op de percelen. Daarvoor wordt gewerkt aan een gebruiksvriendelijk instrument om de bodemkwaliteit te ‘identificeren’: de bodem-IDee.
Joost Salomez (Departement Omgeving – Vlaamse Overheid) lichtte toe welke parameters de bodem-IDee zal bevatten. Die indicatoren situeren zich op het niveau van zowel de chemische, de fysische als de biologische bodemkwaliteit.
Er komen verschillende gradaties, gaande van een basisinstrument (‘kids-ID’), over een standaardinstrument (‘e-ID’) tot een meer uitgebreide versie. De bodem-IDee wil de bestaande kennis bundelen, maar tegelijk ook voldoende praktijkgericht en inzichtelijk zijn.
Uiteraard zijn er ook mensen nodig om het instrument operationeel te krijgen op het terrein. Binnen Leve(n)de Bodem gaat de kennispendelaar samen met jou, de landbouwondernemer, de bodem-IDee toepassen voor jouw perceel. Hij zal je helpen in de zoektocht naar oplossingen voor vastgestelde problemen.
In Vlaanderen ‘pendelen’ een aantal voorlichters van de agrarische praktijkcentra met die kennis rond. Voor Nederland zijn dat de adviseurs van Delphy, naast externe bodemexperts uit onderwijs en wetenschap. Onder andere Gera Van Os (lector 'Duurzaam Bodembeheer' aan de Aeres Hogeschool) zal kennis leveren aan het project.
De kennispendelaars zullen hun bijdrage leveren aan kennisvragen uit de ondernemersgroepen. Daarnaast zullen ze zich inzetten voor specifieke, individuele vragen van ondernemers op het gebied van bodemkwaliteit.
>> Kijk op de website www.levendebodem.eu voor meer informatie over de deskundigen.
Aan de hand van een kleine quizronde, geïnspireerd op de Slimste mens ter Wereld, stelde Mieke Vandermersch (Provincie Vlaams-Brabant) vier kennispendelaars aan het aanwezige publiek voor:
- Bram Van Nevel van Inagro
- Koen Vrancken van PIBO
- Henry van den Akker en Nelis van der Bok, beiden van Delphy.
Zij kregen logo’s, bodemdiertjes en werktuigen voorgeschoteld in de bekende fotoronde. Jurylid Jasper Somers van de Nationale Proeftuin voor Witloof vzw stelde vast dat alle vier de deelnemers klaar zijn voor hun taak als kennispendelaar.
Demonstraties: steeds bijleren
Na de (letterlijke en ludieke) aftrap volgden een reeks demonstraties die aantonen dat je met kleine ingrepen al heel wat kunt teweegbrengen. Zo ontdekten de deelnemers welke impact machinegewicht en de verdeling ervan heeft op bodemverdichting. Als de bandenspanning goed aangepast is aan de werkzaamheden, dan kan dat een lagere bodemdruk en bovendien ook een brandstofbesparing opleveren. En dankzij vaste rijpaden kan je een onverdichte en ongestoorde zone voor beworteling krijgen. Daarvoor zette Inagro zijn trekker met aangepaste spoorbreedte van 3,2 m in.
Voor de demonstratiedagen die het komende jaar plaatsvinden in het project Leve(n)de Bodem leggen we momenteel al de eerste demonstratiepercelen aan in Nederland. Zo tonen we op de landelijke uiendag van UIKC op 24 augustus op de Rusthoeve wat precisiebemesting kan opleveren voor de kwaliteit van ui. Door gebruik te maken van langzaam vrijkomende meststoffen kan je minder N-bemesten. Een demonstratieperceel voor akkerbouwgewassen wordt ingericht met bodemverbeterende materialen met accent op koolstofmanagement. In de boomteelt zal op een Demodag op 15 augustus bij Boomkweker Louis van den Broek in Zundert te zien zijn wat een tuinder allemaal kan doen met de bodem om emissies van GBM en meststoffen te voorkomen.
Inwerken van groenbedekkers kan op verschillende manieren: van heel intensief frezen tot ontstoppelen. Tijdens de demo op 28 maart werden diverse machines getoond. Via drones en gewassensoren kan je de variabiliteit binnen en tussen percelen op een objectieve manier in kaart brengen. Dankzij die kennis kan je efficiënter en doelgerichter bemesten.
Ondernemers groepen in de startblokken
Momenteel, vroeg op het seizoen, heeft iedereen het erg druk met zaaien, poten en planten. Maar de eerste ondernemersgroepen gaan daarna aan de slag met elkaar en met de bodem. In Limburg stellen we drie akkerbouwgroepen en een tuinbouwgroep samen onder begeleiding van Delphy. In Noord-Brabant zijn er twee akkerbouwgroepen en twee tuinbouwondernemersgroepen, terwijl er in Zeeland vier akkerbouwgroepen zijn. Ook de jonge Zeeuwse akkerbouwers (ZAJK) worden in het project betrokken. In Noord-Brabant zal ZLTO drie ondernemersgroepen samenstellen. Een procesbegeleider voor die groepen wordt inmiddels warm gemaakt. Onder andere zal in samenwerking met HAS den Bosch een bodempaspoort verder worden ontwikkeld.
Zelf deelnemen aan het project?
Het project 'Leve(n)de Bodem' wil komen tot een betere bescherming van de bodemkwaliteit, door
- jou te laten kennismaken met innovatieve technieken, tools en modellen die je kunt toepassen in jouw agrarische bedrijfsvoering;
- jou meer bij te brengen over de kwaliteit van de bodem op jouw percelen via de ontwikkeling van een Bodem-IDee. Dat perceelpaspoort geef je inzicht in de fysische, chemische en biologische kenmerken van je grond;
- jou samen te brengen met andere landbouwers om zo ervaringen uit te wisselen en tot oplossingen te komen.
Wil jij hieraan deelnemen? Of ben je benieuwd naar meer? Surf dan naar www.levendebodem.eu voor alle informatie.
Het project Leve(n)de bodem is gefinancierd binnen het Interreg V-programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.” Meer info: www.grensregio.eu.
